Góp ý – trên lý thuyết – là để giúp nhau tốt hơn. Nhưng thực tế, không ít người sau khi góp ý lại nhận về ánh mắt lạnh nhạt, thái độ phòng thủ hoặc im lặng tổn thương. Vì sao?
Một phần đến từ cách diễn đạt: lời nói thiếu trung lập, cảm xúc cá nhân quá mạnh, hoặc mang giọng điệu phán xét khiến người nghe không thể đón nhận.
Một phần đến từ thời điểm: góp ý khi người kia đang tổn thương, căng thẳng hoặc mất kiểm soát cảm xúc.
Và một phần đến từ động cơ: góp ý không xuất phát từ sự quan tâm, mà từ mong muốn khẳng định “tôi đúng – bạn sai”.
Hiểu rõ những điều đó, bạn sẽ thấy: góp ý là một nghệ thuật, và người góp ý phải có bản lĩnh – không phải quyền lực.
GÓP Ý ĐÚNG CÁCH
Công thức 3 bước: Công nhận – Đánh giá – Gợi mở
1. Công nhận
Đây không phải là “khen lấy lòng”, mà là sự ghi nhận nỗ lực cụ thể của người mới.
Ví dụ: “Em chọn hướng tiếp cận rất sáng tạo, anh thấy rõ là em đã dành nhiều thời gian để chuẩn bị.”
➡️ Câu nói giúp người nghe cảm thấy mình được nhìn thấy – trước khi bị góp ý về phần chưa tốt.
2. Đánh giá
Dùng ngôn ngữ trung lập, mô tả thay vì phán xét, để tránh gây phản ứng phòng vệ.
Ví dụ: “Phần trình bày hơi dài nên phần kết chưa đủ thời gian tạo ấn tượng.”
➡️ Bạn không nói họ làm sai, mà chỉ chỉ ra điều đang diễn ra – để mở lối cải thiện.
3. Gợi mở
Thay vì “chỉ đạo”, hãy đặt câu hỏi để người mới tự tìm ra hướng chỉnh sửa.
Ví dụ: “Em nghĩ nếu rút phần giữa lại một chút thì phần kết có nhiều đất để tạo điểm nhấn hơn không?”
➡️ Khi người nghe tự nhìn thấy giải pháp, họ dễ chủ động thay đổi mà không thấy mình bị ép.
📌 Lưu ý khi áp dụng:
- Chỉ góp ý khi đối phương đã ổn định tinh thần, đừng “sửa sai” ngay khi họ còn bối rối.
- Giọng điệu đóng vai trò quan trọng không kém nội dung, giữ tông giọng trầm ấm, ổn định, rõ ràng và không ngắt lời.
- Đừng chỉ chăm chăm vào lỗi sai, hãy chỉ ra cả điểm sáng và tiềm năng – để họ cảm thấy mình đáng được đầu tư.
Góp ý là một lời mời – không phải lời buộc tội
Nếu bạn từng cảm thấy “mình chỉ muốn tốt, sao lại bị hiểu sai?” – hãy nhớ rằng cảm xúc người nghe không phải điều mình có thể điều khiển, nhưng cách nói thì có thể điều chỉnh.
Góp ý đúng cách là bản lĩnh của người trưởng thành.
Là biết nói thật mà không làm người khác tổn thương.
Là giúp người khác tiến lên – chứ không bị kéo lùi bởi lòng tự ái.
FAQ – Giải đáp nhanh
1. Có nên góp ý khi người kia đang giận không?
Không. Hãy chờ khi họ ổn định cảm xúc để tránh gây phản ứng ngược.
2. Góp ý riêng hay trước đám đông?
Luôn ưu tiên góp ý riêng. Giữ thể diện cho người khác là cách tôn trọng họ.
3. Làm gì khi góp ý rồi mà người ta không thay đổi?
Họ có quyền lựa chọn. Bạn chỉ có thể đưa ra lời mời, không thể ép nhận quà.
4. Góp ý nhiều quá có phản tác dụng không?
Có. Hãy chọn thời điểm và điều gì thật sự quan trọng để góp ý. Đừng biến mình thành người chỉ trích.
